Zasady etyczne dr Elżbieta Hanna Jaskóła

Dr Elżbieta Hanna Jaskóła
O stosowanie zasad etycznych w codziennej praktyce zarządców nieruchomości

       Zmiana zasad gospodarowania nieruchomościami w Polsce, podjęcie działalności przez licencjonowanych zarządców, zaostrzenie przepisów prawnych i zwiększenie ich liczby sprawiły, iż pojawiły się problemy także natury etycznej. Zrodziła się potrzeba opracowania „Kodeksu Etyki Zawodowej Zarządców Nieruchomości”.
       Etyka jako gałąź filozofii, zajmuje się badaniem zarówno moralnych jak i niemoralnych zachowań. Stanowi normatywne dociekanie a nie czysto opisową naukę. Etyka ocenia praktyki ludzkie, odwołując się do standardów moralnych a poza tym, jest także źródłem preskryptywnych rad, jak postępować moralnie w określonych sytuacjach.
       Etyka przede wszystkim implikuje potrzebę analizy i oceny. Skłania do etycznej diagnozy obecnych czynów i przeszłych wydarzeń. Każda taka analiza winna polegać na wyjaśnianiu norm i linii argumentacji, aby pomóc nam w zrozumieniu istoty spraw i dokonania adekwatnych ich ocen. Celem etyki normatywnej jest także wypracowanie racjonalnych metod rozstrzygania problemów.
       Najstarsze etyczne reguły zawodowe dotyczyły takich profesji, jak lekarz czy wojownik. Podobną tradycję ma funkcja kapłana. Chociaż refleksja moralna dotycząca życia gospodarczego występuje już u Arystotelesa, to kodeksy etyczne z tej sfery ukazały się dopiero w oświeceniu.
       W Polsce od kilku lat obserwuje się szczególną aktywność w tworzeniu kodeksów etycznych dla różnych grup zawodowych. Charakterystyczna dla gospodarki rynkowej etyka biznesu rozwija się dzisiaj jakby dwutorowo: jeden jej nurt obejmuje refleksję teoretyczno – aksjologiczną, drugi zaś zajmuje się formalnymi regulacjami moralnymi obejmującymi bądź całą sferę gospodarczą, bądź jej wybrane aspekty lub zawody. Ich inicjatorami najczęściej są wybitni przedstawiciele danej profesji.
       Gdy chodzi o „Kodeks Etyki Zawodowej Polskiej Federacji Stowarzyszeń Zarządców Nieruchomości”, to dokument ten, przede wszystkim eksponuje zasadę zaufania, która stanowi niezbędny warunek etycznego i zarazem skutecznego działania zarządcy. Zasadę tę wzmacnia niejako jej bezpośrednie powiązanie z godnością tej funkcji (§3). Jednocześnie „Kodeks” podkreśla obiektywizm zarządcy, jego dyskrecjonalność , a w stosunkach z przedstawicielami własnego środowiska zawodowego – koleżeństwo, lojalność i współpracę (§12).
       „Kodeks” przedstawia szeroką panoramę różnorodnych wartości. Wymienić tu trzeba: kwalifikacje zawodowe zarządcy, stałe podwyższanie jego wiedzy profesjonalnej, brak rutyny w postępowaniu, inicjatywę i samodzielność oraz sumienność i staranność oraz wysoki poziom świadczonych usług.
       Można więc twierdzić, że „Kodeks” jest ważnym dokumentem, ponieważ wskazuje na wartości i pomaga w utrzymaniu etycznego zachowania. Nie jest jednak wystarczający do osiągnięcia pożądanego poziomu etyki zarządcy. „Kodeks” stanowi bowiem tylko pierwszy krok w kierunku uzyskania pewnego rodzaju konsensusu między stronami, których dotyczy a w szczególności pomiędzy zarządcą a klientem. Wydaje się, że „Kodeks Zarządcy” powinien być uzupełniony o szerszą wykładnię, pomocną w praktycznej interpretacji jego paragrafów, zawarte zaś w nim zasady – rzeczywiście respektowane. Odpowiednie gremium osób wykazujących wysoki autorytet moralny, rozstrzygałoby kwestie sporne a równocześnie mogłoby pełnić nadzór nad
percepcją zasad „Kodeksu” wśród zarządców. Powstaje tu jednak pytanie, jak taka weryfikacja miałaby funkcjonować i na czym miałaby polegać?
       Czy inicjatorem tych działań miałyby być stowarzyszenia , do których przynależność stałaby się obowiązkiem dla wszystkich zarządców, czy też bardziej wiarygodny byłby szczebel Federacji? I kolejne pytanie: czy można nauczyć lub zmusić dorosłe osoby do etycznego zachowania? Oczywiście – nie. Można natomiast spowodować, aby zdążały one do pewnego wzorca zachowania normatywnego, dzięki stworzonemu mechanizmowi odpowiedniej weryfikacji etycznej. Mechanizm ten nie powinien ograniczać się tylko do kontroli przestrzegania przepisów zawartych w kodeksie, lecz także i przede wszystkim, winien mieć na celu pobudzenie indywidualnej świadomości etycznej zarządcy. Niewątpliwie pomocne tu byłyby szkolenia, dyskusje, wymiana poglądów.
       Kryteriami oceny menadżera – w naszym przypadku zarządcy nieruchomości są efektywność i ekonomiczność jego działania jak również etyka. Jest ona bowiem ściśle powiązana z podejmowanymi przez nas decyzjami gospodarczymi. Kierowanie się jej zasadami to warunek konieczny wiarygodności i zaufania ludzi do naszej pracy.